Religieuze identiteitsontwikkeling van jongvolwassenen die zijn opgegroeid in een reformatorische context in Nederland
Jongeren maken cruciale periodes door in hun ontwikkeling. Ze moeten een stabiele identiteit ontwikkelen die hun hele leven als basis kan dienen. Religie is belangrijk voor identiteitsontwikkeling omdat het overtuigingen, waarden en normen biedt die betekenis geven en gedrag sturen. Ook brengt religie heelheid en samenhang in iemands identiteit, zeker bij identiteitsvragen over zin en doel. Het doel van dit onderzoek is het begrijpen en beschrijven van de religieuze identiteitsontwikkeling van jongeren in de context van reformatorisch onderwijs.
Over reformatorische jongeren
In Nederland zijn er verschillende groepen orthodoxen, waaronder moslims en christenen. Voor deze mensen is religie verweven met hun opleiding en daarmee bepaalt religie hun identiteitsontwikkeling. Jongeren met een reformatorische opleiding groeien op in een context die vaak pleit voor orthodoxe overtuigingen en praktijken en die zich distantieert van de bredere postmoderne samenleving. Tegelijkertijd maken deze jongeren deel uit van deze samenleving en worden ze er steeds meer door beïnvloed. Door deze aansprekende verschillende contexten kan het ontwikkelen van een religieuze identiteit een uitdaging zijn.
Over dit onderzoek
We constateerden dat het onderzoek naar hoe jongeren, die opgroeien in een reformatorische context, hun religieuze identiteit construeren en ontwikkelen, onderontwikkeld is en dat er een gebrek is aan wetenschappelijk onderzoek. Daarom is het nodig om feitelijke kennis op te doen over deze populatie en hun religieuze identiteitsontwikkeling. Het doel van dit onderzoek is om de religieuze identiteitsontwikkeling van reformatorische jongeren te begrijpen en te beschrijven vanuit het perspectief van deze jongeren zelf. In onze studie onderzoeken we processen van religieuze identiteitsverkenning en commitment, processen die centraal staan in de ontwikkeling van religieuze identiteit. We onderzoeken ook hoe de context – ‘identiteitsagenten’ en andere contextuele factoren – de ontwikkeling van religieuze identiteit beïnvloedt.
In ons kwalitatief onderzoek voeren we diepte-interviews met achttien adolescenten die opgroeiden in een reformatorische context en die zich identificeren als:
- reformatorisch
- niet meer reformatorisch, maar christelijk/weet zich niet te identificeren
- niet religieus
Onze interviews hebben een verhalend element, wat betekent dat adolescenten retrospectief reflecteren op hun religieuze identiteit en religieuze identiteitsontwikkeling. Om storytelling uit te lokken, gebruiken we visuele methoden, zoals foto's.
Doel
Het onderzoek kan vanuit kwalitatief-empirisch perspectief bijdragen aan theorievorming over religieuze identiteitsontwikkeling. Verder kan het (professionele) opvoeders in school, kerk en gezin informeren die als ‘identity agents’ betrokken zijn bij het begeleiden van adolescenten in hun religieuze identiteitsontwikkeling. Ten slotte kan het onderzoek, vanwege de kritische stemmen over adolescenten die opgroeien in monoreligieuze contexten, een meer evidence-based en realistischer beeld geven van reformatorisch opgevoede adolescenten.
Het project is een medegefinancierd promotietraject waarin PThU en Driestar educatief samenwerken.
Onderzoekers
- Promovendus Anne-Marije de Bruin-Wassinkmaat MSc (PThU & Driestar educatief)
- Begeleiders: prof. Marcel Barnard (PThU, promotor), prof. Cok Bakker (Universiteit Utrecht, tweede promotor), dr. A de Kock (ETF, co-promotor) en dr. Elsbeth Visser-Vogel (Christelijke Hogeschool Ede, co-promotor)
