Vroeg religieus onderwijs: geloven in de opvoeding van jonge kinderen in de thuisomgeving

Onderzoekers zijn het erover eens dat opvoeding in het gezin aan de basis ligt van de religieuze identiteit van kinderen. Toch weten we weinig over hoe ouders religie introduceren in het jonge leven van hun kinderen. Welke factor speelt het geloof van de ouders daarbij en wat zijn hun bedenkingen? Dit onderzoek laat zien hoe protestants-christelijke ouders, die zich bewust zijn van hun minderheidspositie in Amsterdam, zich inspannen om in hun drukke gezinsleven rekening te houden met religie. Dit onderzoek is in 2013 afgerond.

Over dit onderzoek

Danielle van de Koot-Dees onderzocht de rol van religie in de opvoeding van jonge kinderen thuis. Wat zeggen ouders hiervan? Hoe geven zij vorm aan religieus onderwijs in een seculiere, stedelijke omgeving? De ouders wordt gevraagd naar hun overtuigingen, meningen en ervaringen. Het gaat om ouders van jonge kinderen (0-4 jaar) die tot op zekere hoogte betrokken zijn geweest bij een grootstedelijke gemeenschap van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), nu vaak Young Urban Protestants genoemd (De Jong, 2011). Er is gebruik gemaakt van een kwalitatieve onderzoeksmethode. Het onderzoek startte in februari 2007 en werd in juni 2013 afgerond. Het proefschrift is uitverkocht, maar nog wel te bestellen op www.boekencentrum.nl via ‘printing on demand’.

‘Ik zou graag iets van het geloof aan mijn kinderen willen overbrengen, ook al is het moeilijk om te weten hoe dit te doen. Zelf oefenen we eigenlijk niet veel. Ik bedoel, we gaan niet elke zondag naar de dienst en dat soort dingen. Wel zingen we een liedje voor het slapengaan, zoals we dat vroeger thuis deden.’ (Joris, 33 jaar, vader van twee).

'Je zou graag willen dat je kinderen weten dat God van ze houdt. Dit is wat we proberen over te brengen en dit is de bron van waaruit we zelf zouden willen leven. Natuurlijk is het een proces van vallen en opstaan. We vinden het belangrijk om met onze kinderen over het geloof te praten.' (Margreet, 29 jaar, moeder van drie)

Interessante artikelen en publicaties van anderen

• Godsdienstpedagogiek. Dimensies en spanningsvelden. Een nieuw handboek over religieuze pedagogiek, geschreven door hedendaagse vooraanstaande godsdienstpedagogen (die verborgen zijn onder het pseudoniem E.T. Alii) en gericht op studenten en professionals. September 2009.
• De gereformeerden en hun vormingsoffensief door de eeuwen heen. Een boek voor liefhebbers van historische pedagogiek! Dit boek behandelt allerlei facetten van het gereformeerd onderwijs in de afgelopen eeuwen, van seksuele opvoeding tot spirituele kinderbiografie. Verschillende auteurs hebben bijgedragen aan dit liber amicorum voor de historisch pedagoog prof. dr. L.F. Groenendijk. September 2009.
• Van huis uit katholiek. Een praktisch theologisch, semiotisch onderzoek naar de ontwikkeling van religiositeit in drie generaties rooms-katholieke families. Toke Elshof (proefschrift UvT). Februari 2009.
• Meer dan een optelsom. Opmerkingen over de waarde van het gezin, Gerrit de Kruijf en Petruschka Schaafsma. Vooraanstaande ethici en politici staan stil bij de waarde van het gezin. November 2008.
• Christelijke pedagogiek als handelingswetenschap. Wim ter Horst. Mei 2008.