Jeugd en aanbidding in protestantse contexten

Het terrein van jeugdaanbiddingsbijeenkomsten wordt verkend omdat veel kerken voor de uitdaging staan om een brug te slaan tussen jeugdculturen en de kerktradities.

Een praktische theologische theorie over participatie van adolescenten

Kerken en jongerenorganisaties benadrukken de noodzaak voor jongeren om in hun eigen taal te kunnen aanbidden, met leeftijdsgenoten en min of meer verwant aan de tradities van de kerk. Er wordt geld, tijd en energie besteed aan jeugdaanbidding, vanwege de (vermeende) behoefte en de moeilijkheid om het evangelie op een voor jongeren relevante manier over te brengen. Het ongemakkelijke gevoel in veel kerken is dat het moeilijk is om jongeren in de kerk op te nemen. Het verlangen om te begrijpen wat jongeren drijft in de jeugdaanbidding en hun religieuze identiteit die daarbij betrokken is, is de aanleiding voor dit empirische onderzoek. Een andere reden is dat er veel wordt geschreven over jeugd en aanbidding, maar niet zo veel in de academische wereld. Aan de huidige studies voegen we een nieuwe studie toe naar het fenomeen jeugdaanbidding. De relevantie van dit onderzoek is dat zowel de lokale als de landelijke jeugdaanbidding wordt meegenomen, en dat (een breed spectrum van) de Protestantse Kerk in Nederland de doelgroep is. De focus van ons onderzoek zijn jongeren tussen de 15 en 19 of 20 jaar.

Vraag en doel

Dit onderzoek heeft tot doel:

• het ontwikkelen van een consistent conceptueel kader voor het scala aan religieuze ervaringen van adolescenten met betrekking tot jeugdaanbidding. Subdoelen zijn:
  • kenmerken van christelijke rituelen, symbolen en taalhandelingen in de jeugdverering in relatie tot de participatie van adolescenten te beschrijven
  • inzicht verwerven in de relatie tussen lokale jeugdaanbidding en landelijke jeugdevenementen vanuit het perspectief van adolescenten
  • aanbevelingen te doen voor kerken met betrekking tot de ontwikkeling van de eredienst waarin jongeren hun geloof kunnen uiten en verdiepen
• bijdragen aan een cultureel-empirische benadering van de liturgie, in het bijzonder met betrekking tot de eredienst van de jeugd.

De centrale onderzoeksvragen zijn:

a. Hoe nemen adolescenten deel aan jeugdaanbiddingsbijeenkomsten en
b. Hoe kunnen we dit theologisch analyseren en evalueren?

Methode

De focus in deze studie ligt op wat er gebeurt in een aanbiddingsbijeenkomst en welke betekenissen adolescenten geven aan hun deelname aan deze aanbidding. Het is een kwalitatief onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van antropologisch-sociologische instrumenten van empirisch onderzoek: de veldnotities van participerende observaties, de getranscribeerde interviews en de gegevens worden geordend door middel van (digitale) documenten. Het onderzoek is vooral etnografisch van aard. Het is kwalitatief van vorm en helpt bij het in aanmerking nemen van bijzonderheden, een bepaalde praktijk en ingebedde (theologische) overtuigingen.

Onderzoekers

Ronelle Sonnenberg